Stres cieplny u krów - czym jest i jak mu zapobiec?
Stres cieplny u krów to jeden z bardzo poważnych problemów, na który warto zwrócić uwagę, zwłaszcza w okresie letnim. Gdy temperatura i wilgotność rosną, organizmy krów muszą stawić czoła nie tylko trudnym warunkom, ale także zmianom w zachowaniu i diecie, co wpływa na ich zdrowie, ale także produkcję. Zrozumienie, jak przeciwdziałać tym negatywnym skutkom, jest kluczowe dla każdego hodowcy, dbającego o swoje stado, dlatego zachęcamy do zapoznania się z przygotowanym przez nas artykułem!
Ale czym właściwie jest stres cieplny?
To stan przegrzania organizmu zwierzęcia, spowodowany wysoką temperaturą i wilgotnością, który najczęściej występuje latem, szczególnie w czerwcu, lipcu i sierpniu. Efektem tego zjawiska jest spadek produkcji mleka, sięgający nawet od 30 do 35%. Dzieje się tak, ponieważ wysoka temperatura znacznie wpływa na procesy metaboliczne w organizmie krowy, a także prowadzi do zmniejszonego pobierania paszy.
Podczas stresu cieplnego krowy mogą znacznie zmienić swoje zachowanie, próbując minimalizować przegrzanie.
Zwiększa się przepływ krwi w warstwie podskórnej, co pomaga w oddawaniu ciepła, a także dochodzi do większego pocenia się, przyspieszonego oddychania i ślinienia. Co ważniejsze, te procesy wymagają zużycia sporych pokładów energii, co odbywa się kosztem produkcji mleka. Krowy zmniejszają również swoją aktywność, aby ograniczyć produkcję ciepła w organizmie, oraz starają się zmienić skład swojej diety. Mniej chętnie spożywają pasze bogate we włókno, które podczas trawienia wytwarzają więcej ciepła, a więcej sięgają po pasze treściwe. Ponadto, krowy częściej jedzą w nocy, gdy jest chłodniej, i spożywają mniejsze ilości paszy, ale w bardziej regularnych odstępach czasu.
Wpływ upałów na wydajność produkcji jest najbardziej widoczny u tych krów, które naturalnie produkują dużo mleka, ponieważ ich organizmy pracują na bardzo wysokich obrotach. Reakcja krowy na stres cieplny zależy również od jej stanu fizjologicznego i nasila się głównie w okresie szczytu laktacji. Może on również prowadzić do obniżenia odporności zwierzęcia, co z kolei może powodować różne problemy zdrowotne – takie jak m.in. zapalenie błony śluzowej macicy, zatrzymanie łożyska, czy mastitis, czyli zapalenie wymienia.
Jak możemy temu zapobiec?
Hodowca, któremu zależy na ograniczeniu wpływu upałów na apetyt i zdrowie krów, powinien zadbać o kilka kluczowych aspektów. Przede wszystkim, należy zapewnić zwierzętom stały dostęp do świeżej wody oraz świeżo przygotowanej paszy, podawanej nawet od trzech do czterech razy dziennie, szczególnie krowom o wysokiej wydajności. Warto również zwiększyć ilość paszy dostępnej w nocy i zadbać o jej odpowiednie wymieszanie, aby uniknąć sortowania pasz oraz kwasicy. Należy unikać także jej przesuszania, co można osiągnąć np. polewając ją wodą, oraz regularnie czyścić żłoby, aby uniknąć zepsucia się resztek pokarmu. Dodatkowo, wentylatory zamontowane nad stołem paszowym mogą zachęcić krowy do częstszego jedzenia.
Prawidłowe żywienie a stres cieplny
W celu złagodzenia skutków stresu cieplnego, zaleca się dodawanie do paszy składników takich jak tłuszcze paszowe, preparaty z elektrolitami, czy dodatki zapobiegające kwasicy żwacza, takie jak np. kwaśny węglan sodu i drożdże paszowe. Tłuszcz paszowy może również zrekompensować niedobory energii, wynikające z mniejszego pobierania paszy, a dodatkowo jego trawienie generuje mniej ciepła niż węglowodanów. Elektrolity, takie jak potas, są również ważne, ponieważ podczas upałów krowy tracą je z potem. Z kolei antyoksydanty, takie jak selen, witamina E czy beta-karoten wspierają odporność. Aby dostarczyć krowom odpowiednich składników odżywczych, warto stosować specjalne mieszanki mineralno-witaminowe, przeznaczone właśnie na okres letnich upałów.
Stres cieplny u krów zdecydowanie stanowi duże wyzwanie, które wymaga zarówno świadomego podejścia do żywienia, jak i umiejętnego zarządzania stadem, szczególnie podczas wysokich upałów. Dzięki odpowiednim strategiom, można znacznie zmniejszyć jego negatywne skutki i poprawić komfort oraz wydajność zwierząt.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o optymalnym żywieniu i najnowszych metodach hodowli, zapraszamy do przeczytania innych artykułów na stronie internetowej Smart Feed! Śledź nas także na Facebooku, aby być na bieżąco z praktycznymi poradami i nowinkami ze świata rolnictwa.
