Jaki wpływ ma zakwaszenie pasz na zdrowie przeżuwaczy?
Zakwaszenie pasz, a w konsekwencji zakwaszenie żwacza, to jeden z poważniejszych problemów, z jakimi może zmagać się hodowca bydła mlecznego i mięsnego. Dochodzi do niego wtedy, gdy w diecie jest zbyt dużo pasz treściwych bogatych w łatwo fermentujące węglowodany, a za mało włókna strukturalnego. W żwaczu gromadzą się wtedy kwasy, które obniżają pH treści pokarmowej, zaburzając równowagę mikroorganizmów i procesy trawienne. Problem może przybrać formę ostrą, wymagającą natychmiastowej interwencji, lub częściej – subkliniczną (SARA), która jest trudniejsza do zauważenia, ale równie groźna.
Jak zakwaszenie wpływa na zdrowie i produkcyjność?
Przy zbyt kwaśnym środowisku w żwaczu, bakterie odpowiedzialne za trawienie włókna pracują wolniej, co obniża wykorzystanie paszy. Krowy jedzą mniej, spada wydajność mleczna, a jakość mleka pogarsza się – zwłaszcza zawartość tłuszczu. Długotrwałe SARA może prowadzić do zapaleń racic, owrzodzeń w przewodzie pokarmowym, spadku płodności, czy nawet poważnych uszkodzeń narządów wewnętrznych.
Skąd bierze się problem?
Najczęstszą przyczyną jest zbyt szybka zmiana dawki na bogatszą w ziarna i śruty, brak odpowiedniej ilości paszy objętościowej o wysokiej zawartości włókna efektywnego, a także zbyt mała liczba posiłków w ciągu dnia. Ważną rolę odgrywa także zachowanie żywieniowe – jeśli krowy mają dostęp do paszy o nierównej strukturze, mogą wybierać smaczniejsze, bardziej energetyczne fragmenty, co dodatkowo zwiększa ryzyko spadku pH w żwaczu.
Jak zapobiegać zakwaszeniu?
Podstawą profilaktyki jest utrzymanie odpowiedniego bilansu między paszą treściwą a objętościową, z naciskiem na włókno fizycznie efektywne (peNDF), które stymuluje przeżuwanie i produkcję śliny – naturalnego bufora dla żwacza. W praktyce oznacza to, że wszelkie zmiany w dawce pokarmowej należy wprowadzać stopniowo, aby organizm zwierząt mógł się do nich przystosować. Warto korzystać z dodatków buforujących, takich jak węglan sodu, które pomagają stabilizować pH. Równie ważne jest utrzymanie odpowiedniej długości cząstek paszy oraz podawanie jej w równych odstępach czasu, co pozwala uniknąć gwałtownych wahań pH w żwaczu. Konieczna jest też regularna kontrola jakości i świeżości TMR-u, tak aby zapobiegać jego zagrzewaniu się i rozwojowi niepożądanych drobnoustrojów.
Jak może pomóc Smart Feed?
Dzięki aplikacji Smart Feed hodowcy mogą na bieżąco analizować skład dawek, monitorować pobranie suchej masy i wprowadzać korekty w odpowiednim czasie. System pozwala szybko reagować na sygnały obniżonej wydajności, czy zmiany w strukturze dawki, zanim problem zakwaszenia stanie się poważny. Integracja danych umożliwia utrzymanie optymalnego bilansu żywienia, nawet w dynamicznie zmieniających się warunkach.
Zakwaszenie pasz to cichy wróg zdrowia i wydajności przeżuwaczy. Wymaga stałej uwagi, regularnej kontroli jakości paszy i świadomego komponowania dawek. Współczesne narzędzia, takie jak aplikacja Smart Feed, pomagają hodowcom podejmować decyzje oparte na danych, co przekłada się na lepsze zdrowie stada i wyższą opłacalność produkcji. Dlatego zachęcamy do śledzenia naszego profilu na Facebooku oraz regularnego odwiedzania bloga na naszej stronie internetowej, aby być na bieżąco z praktycznymi poradami i nowościami dla hodowców!